Burn-out of overgangsklachten? Het belang van een goede diagnose…
Burn-out of overgang?
In de wereld van de gezondheidszorg zijn er twee aandoeningen die qua symptomen veel op elkaar lijken, maar die een totaal andere aanpak vereisen: burn-out en overgangsklachten.
Beide kunnen het leven van een vrouw ingrijpend beïnvloeden, en het herkennen van de verschillen is belangrijk om de juiste hulp te bieden.
Toch blijkt in de praktijk dat deze klachten vaak door elkaar worden gehaald. Huisartsen, vaak de eerste hulpverleners die met deze klachten worden geconfronteerd, stellen met enige regelmaat de verkeerde diagnose. Dit kan leiden tot verwarring en onjuiste doorverwijzingen, met alle gevolgen van dien.
In deze blog vertel ik hoe burn-out en overgangsklachten vaak met elkaar worden verward, waarom het belangrijk is om het verschil te herkennen, en hoe een goede aanpak zowel de patiënt als de zorgverlener ten goede kan komen.
Bij overlap van klachten kun je denken aan:
– Vermoeidheid: Zowel bij burn-out als bij de overgang is extreme
vermoeidheid een veelvoorkomend symptoom.
– Concentratieproblemen: ‘Brain fog’ of moeite om helder te denken
– Slaapproblemen: Nachtelijk zweten of piekeren kan de nachtrust ernstig
verstoren
– Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen
– Fysieke klachten: Hoofdpijn, spierpijn
Omdat deze klachten niet uniek zijn voor één van beide aandoeningen, is het makkelijk om verkeerde conclusies te trekken. Een huisarts kan bijvoorbeeld denken dat stress de oorzaak is van de klachten, terwijl hormonale veranderingen de boosdoener zijn.
Maar wat is nou het verschil tussen burn-out en overgangsklachten
- Burn-out:
Een burn-out ontstaat meestal na een langdurige periode van stress, waarbij een persoon structureel meer geeft dan hij of zij kan dragen. Het lichaam en de geest raken uitgeput. Dit wordt vaak veroorzaakt door een combinatie van werkdruk, sociale verplichtingen, perfectionisme en een gebrek aan rust en herstel en/of een beschadigd innerlijkkind. Het herstel van een burn-out vraagt om een multidisciplinaire aanpak, zoals Burn-out coaching , stressmanagement en het herstellen van balans in het dagelijks leven.
- Overgangsklachten:
De overgang (menopauze) is een natuurlijk proces waarbij het lichaam stopt met de vruchtbare cyclus. Dit gaat gepaard met een afname van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, wat op zijn beurt diverse fysieke en mentale klachten kan veroorzaken. Behandeling kan bestaan uit hormoontherapie (HRT), aanpassingen in de levensstijl en specifieke ondersteuning bij klachten zoals opvliegers of slaapproblemen.
Het verschil van aanpak is dus erg belangrijk: iemand met een burn-out heeft niets aan een overgangspoli, en een overgangsspecialist kan weinig beginnen met iemand die door stress en overbelasting is ingestort.
De rol van de huisarts
Huisartsen spelen een belangrijke rol in het herkennen van de verschillen tussen burn-out en overgangsklachten. Helaas is dit geen gemakkelijke taak, zeker niet in de beperkte tijd die beschikbaar is tijdens een consult. De standaardtijd is vaak te kort om de complexiteit van deze klachten te doorgronden. In deze korte tijd moet een arts luisteren, vragen stellen, onderzoeken, en een voorlopige diagnose stellen.
Bovendien kunnen vrouwen moeite hebben om hun klachten goed onder woorden te brengen. Sommigen voelen zich schuldig of zwak omdat ze moe zijn of niet ‘meer kunnen functioneren zoals vroeger’. Anderen leggen zelf geen verband tussen hun leeftijd en hormonale veranderingen, waardoor ze geen aanleiding zien om de overgang als mogelijke oorzaak te noemen.
Wat kan er beter?
Om patiënten met burn-out of overgangsklachten beter te helpen, is het belangrijk dat de zorg op een aantal punten verbetert. Allereerst zouden huisartsen meer tijd moeten krijgen voor consulten waarin complexe klachten worden besproken zodat er meer ruimte is om door te vragen en verbanden te leggen.
Daarnaast zou een betere samenwerking tussen verschillende specialisten veel kunnen opleveren. Een huisarts die twijfelt over de aard van de klachten kan bijvoorbeeld een overgangsconsulent of burn-out specialist raadplegen.
Voor patiënten is het belangrijk dat ze meer bewustzijn ontwikkelen over hun eigen gezondheid. Een vrouw die begrijpt dat vermoeidheid en prikkelbaarheid zowel door stress als door hormonen kunnen worden veroorzaakt, kan zelf gerichter vragen stellen aan haar arts.
Het is belangrijk dat vrouwen zich serieus genomen voelen in hun klachten. Te vaak wordt vermoeidheid of prikkelbaarheid afgedaan als ‘iets wat erbij hoort’, zeker bij vrouwen in de overgang. Dit soort aannames kan schadelijk zijn en maakt dat vrouwen zich niet gehoord voelen.
Twijfel jij ook of de huisarts de juiste diagnose gesteld heeft? Ga in gesprek met de huisarts en vraag doorverwijzingen.
Met de juiste behandeling kom je een stuk verder!
